Centrolew
Rezolucja Kongresu Obrony Prawa i Wolności Ludu
[1930]
Zgromadzeni w dniu 29 czerwca 1930 roku w Krakowie przedstawiciele demokracji polskiej oświadczają, co następuje:
Polska znajduje się od czterech przeszło lat pod władzą dyktatury faktycznej Józefa Piłsudskiego; wolę dyktatora wykonują zmieniające się rządy; woli dyktatora podlega również Prezydent Rzeczypospolitej; podważone zostało u podstaw zaufanie społeczeństwa do prawa we własnym państwie; życie publiczne kraju karmione jest wciąż pogłoskami i zapowiedziami nowych zamachów stanu; odsunięto lud od jakiegokolwiek bądź wpływu na politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej. Skoro teraz – na skutek zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej – zamilknął konstytucyjny głos Sejmu, skoro Prezydent zaniedbał swego obowiązku – ani żądań Przedstawicielstwa Narodowego nie wykonał, ani nie odwołał się do decyzji kraju w drodze nowych, uczciwych wyborów – zabierając głos, my, zebrani w Krakowie przedstawiciele demokracji polskiej,
stwierdzamy:
Walka o prawo i wolność ludu jest walką nie tylko Sejmu i Senatu, ale walką społeczeństwa;
bez usunięcia dyktatury nie sposób opanować kryzysu gospodarczego, ani rozwiązać wielkich zagadnień życia wewnętrznego kraju, które Polska w imię swej przyszłości rozwiązać musi;
usunięcie dyktatury jest koniecznym warunkiem utrwalenia niepodległości i zapewnienia całości granic Rzeczypospolitej; demokracja – to pokój.
Oświadczamy:
że walkę o usunięcie dyktatury Józefa Piłsudskiego podjęliśmy wszyscy razem i razem ją poprowadzimy dalej, aż do zwycięstwa;
że tylko Rząd zaufania Sejmu i społeczeństwa spotka się z naszym stanowczym poparciem i pomocą wszystkich naszych sił;
że na każdą próbę zamachu stanu odpowiemy najbardziej bezwzględnym oporem;
że wobec rządu zamachu społeczeństwo będzie wolne od jakichkolwiek obowiązków, a zobowiązania wobec zagranicy nielegalnego rządu nie będą uznane przez Rzeczpospolitą;
że na każdą próbę terroru odpowiemy siłą fizyczną. Oświadczamy wreszcie, że skoro Prezydent Rzeczypospolitej, niepomny swej przysięgi, stanął otwarcie po stronie dyktatury rządzącej Polską wbrew woli kraju i zezwala rządowi p. Sławka na nadużywanie uprawnień konstytucyjnych Głowy Państwa dla bieżących celów politycznych Rządu – przeto Ignacy Mościcki winien ze stanowiska Prezydenta Rzeczypospolitej ustąpić.
Kongres stwierdza, że wolą szerokich mas ludu polskiego jest utrzymanie pokojowych stosunków ze wszystkimi sąsiadami oraz czynna współpraca nad utrwaleniem pokoju świata. Kongres oświadcza, że wszelka akcja, zmierzająca do zmian granic Rzeczypospolitej, spotka się ze zdecydowanym oporem demokracji polskiej, która ostrzega demokrację świata przed nowymi próbami imperialistów wywołania konfliktów międzynarodowych.
Niech żyje niepodległa Polska Republika Ludowa!
Precz z dyktaturą!
Niech żyje rząd zaufania robotników i chłopów!
Powyższa rezolucja została przygotowana na krakowskim Kongresie Obrony Prawa i Wolności Ludu pod koniec czerwca 1930 r., a następnie jednogłośnie przyjęta na zgromadzeniu ludowym z udziałem 30 tysięcy uczestników. Kongres został zwołany przez ugrupowania tworzące tzw. Centrolew, czyli Polską Partię Socjalistyczną, PSL „Wyzwolenie”, PSL „Piast”, Stronnictwo Chłopskie, Narodową Partię Robotniczą i Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji. Dokument przedrukowujemy za antologią „»Za waszą i naszą wolność«. Polska myśl demokratyczna w ciągu wieków”, opracowanie Manfred Kridl, Władysław Malinowski, Józef Wittlin, Nakładem „Polish Labor Group”, Nowy Jork 1945.