Zasady działania PPS w okresie do Zjazdu Statutowego
[1988]
7 lutego 1988 r. na posiedzeniu zdekompletowanej Rady Naczelnej PPS przyjęto dokument „Zasady działania PPS do czasu Zjazdu Statutowego. Odzwierciedlał on stanowisko młodych w PPS, wskazujących na potrzebę samoobrony pracowniczej i zdecydowanej walki z antypracowniczym systemem PRL. Dokument ten, przyjęty bez udziału Jana Józefa Lipskiego i grupy jego towarzyszy, stał się przyczyną rozłamu, który doprowadził do powstania PPS Jana Józefa Lipskiego i PPS-Rewolucja Demokratyczna.
1. PPS powołana została, aby występować w obronie grup społecznie upośledzonych, aby doprowadzić do ekonomicznego i politycznego wyzwolenia robotników oraz likwidacji dotychczasowego wyzysku pracy. Może się to dokonać tylko poprzez odebranie nomenklaturze i przejęcie przez załogi owoców własnej pracy, a także wszelkich narzędzi i środków służących im do codziennego przemysłowego wytwarzania dóbr. Tak pojęte uwłaszczenie robotników oraz stworzenie instytucjonalnych i politycznych gwarancji tego kierunku przeobrażeń, jest dla PPS drogą naprawy polskiej gospodarki. Aby osiągnąć ten cel tworzymy partię jawną, legalną – w świetle norm prawa międzynarodowego i wobec braku stosownych norm prawa PRL w tym zakresie – która będzie dążyć do zmiany konstytucji i systemu prawnego w PRL, a w szczególności do zniesienia hegemonii PZPR oraz kierowniczej roli jakiejkolwiek partii – jako sprzecznych z tradycją demokratycznego socjalizmu.
Jesteśmy również świadomi, że realizacja tych celów może oznaczać wejście w otwarty konflikt z aparatem władzy i systemem prawnym PRL, które zostały tak skonstruowane, aby jak najlepiej chronić polityczne interesy elity władzy.
Komuniści rządzą Polską nie z woli społeczeństwa, lecz na mocy dyktatu obcego mocarstwa. Dlatego dążenie do umożliwienia społeczeństwu swobodnego wyboru odpowiadającego mu systemu rządów w pełni usprawiedliwia stosowanie metod obywatelskiego nieposłuszeństwa.
2. Wobec pogłębiającego się kryzysu gospodarczego oraz wobec faktu, iż władze prowadzą coraz bardziej antypracowniczą i antysocjalistyczną politykę, naturalnym prawem załóg pracowniczych jest prawo do samoobrony. Siła i gwałtowność form protestu pozostają proporcjonalnie do skali zamachu na prawa i interesy ludzi pracy. PPS nie ograniczy się li tylko do moralnego poparcia społecznych protestów. Zadaniem partii jest zarówno udział w akcjach rewindykacyjnych, jak i ich inspirowanie i organizowanie. W dzisiejszej dramatycznej sytuacji społecznej miejsce członków PPS jest wśród strajkujących załóg, w Komitetach Założycielskich „Solidarności”, Samorządach Pracowniczych – po stronie uciskanych i wyzyskiwanych.
3. Za szczególnie ważne zadanie uważa PPS wspieranie organizacji zakładowych NSZZ „Solidarność”.
„Solidarność” bowiem jest głównym orężem w walce o prawa pracownicze. Można bez przesady powiedzieć, że od siły tego związku zawodowego zależy pomyślność i dobrobyt przeważającej większości Polaków, dla których podstawą egzystencji jest ani zysk, ani udział w aparacie władzy, lecz praca. Dlatego uważamy, że byłoby fatalne w skutkach osłabienie związkowego charakteru „Solidarności” przez przekształcenie jej w ruch społeczny lub partię polityczną.
4. Zniesienie rządów komunistycznych w Polsce jest możliwe tylko przy ścisłej współpracy ruchów demokratycznych we wszystkich krajach bloku wschodniego. Panowanie partyjnej nomenklatury w państwach Europy Środkowo-Wschodniej cementuje współpraca w ramach Układu Warszawskiego i RWPG. Skuteczna walka o wolność, niepodległość, demokrację i sprawiedliwość społeczną wymaga więc skoordynowania walki uciśnionych społeczeństw. Tylko społeczeństwa i ich niezależne organizacje mogą być dla PPS partnerem do rozmów i sojusznikiem.
Komunistyczne elity władzy w Polsce, w Rumunii, na Węgrzech czy w innych krajach komunistycznych, próbują się ratować stosując brutalne metody wyzysku wzorowane na wczesnym stadium kapitalizmu. Za bezcen wyprzedają bogactwa naturalne. Chcą za wszelką cenę przyciągnąć obcy kapitał oferując tanią siłę roboczą.
Po wielu latach istnienia na emigracji, PPS została odbudowana w kraju. Emigracyjna PPS jest członkiem Unii Partii Socjalistycznych Europy Środkowo-Wschodniej (SUCEE). Mamy nadzieję, że tak jak została odbudowana PPS, tak samo odbudowane zostaną partie socjalistyczne w pozostałych krajach. Takie działania PPS będzie popierała wszelkimi dostępnymi środkami.
5. Między światem kapitalistycznym a krajami komunistycznymi istnieje ogromna luka technologiczna. Ma ona odzwierciedlenie w stanie rozwoju gospodarki, w strukturze społecznej. To powoduje, że szereg problemów, przed którymi stoją partie socjalistyczne i socjaldemokratyczne Europy Zachodniej, są dla PPS kwestią dalekiej przyszłości. Nasze obecne problemy polityczne i ekonomiczne mogą być bardziej zrozumiałe dla partii trzeciego świata. Ale PPS zawsze miała znaczący udział w pracach międzynarodowego ruchu socjalistycznego – wierzymy, że dziś możemy się odnaleźć w światowej rodzinie partii socjalistycznych. PPS ma nadzieję, że będzie w stanie zabrać głos w programowych dyskusjach wśród europejskich partii socjalistycznych – kontynuując wkład polskich socjalistów: M. Niedziałkowskiego; A. Ciołkosza; F. Grossa (autora publikacji o II rewolucji technicznej) i innych w prace Międzynarodówki Socjalistycznej.
Rada Naczelna PPS
Dokument ukazał się w „Biuletynie Informacyjnym Polskiej Partii Socjalistycznej” nr 6, 15 luty 1988 r. oraz w: „Robotnik. Centralne pismo PPS” nr 136, wrzesień 1988. Od tamtej pory nie był wznawiany. Na potrzeby Lewicowo.pl udostępnił i przygotował Cezary Miżejewski.