Lewicowo.pl – Portal poświęcony polskiej lewicy demokratycznej, patriotycznej i niekomunistycznej

Logo Lewicowo

Program Stronnictwa Niezawisłości Narodowej

[1917]

I

Celem Stronnictwa Niezawisłości Narodowej jest zdobycie takiego ustroju Polski, który zabezpieczać będzie niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu.

II

SNN dążyć będzie, aby podwaliną politycznego ustroju Polski były urządzenia godzące indywidualny i możliwie nieskrępowany rozwój jednostki z rozwojem i dobrem całego społeczeństwa.

Za podstawy takiego ustroju SNN uważa:

  1. republikę demokratyczną;

  2. bezpośrednie prawodawstwo ludowe, jako najwyższą instancję prawodawczą w postaci referendum i inicjatywy;

  3. sejm jednoizbowy, wybrany na podstawie prawa gwarantującego powszechność (bez różnicy płci), równość, tajność, bezpośredniość i proporcjonalność wyborów, a działający jako reprezentacja politycznych, gospodarczych i kulturalnych interesów Polski oraz stanowiący wszelkie prawa, których nie ustanowiło bezpośrednie prawodawstwo ludowe;

  4. obieralność naczelnych władz rządowych przez sejm, obieralność wyższych urzędników w instytucjach samorządnych, odpowiedzialność wybranych przed gremium wyborczym;

  5. niezależność władzy sądowej od władzy wykonawczej.

III

Za podstawy racjonalnego ustroju gospodarczego SNN uważa:
  1. społeczną i spółdzielczą organizację, zapewniającą możność wytwarzania przez siły miejscowe maksimum dóbr materialnych oraz sprawiedliwy podział tych dóbr pomiędzy wszystkich obywateli kraju;

  2. prawo państwa do nabycia według indywidualnej oceny właściciela wszelkich własności prywatnych, niezbędnych do zaspakajania potrzeb ludności;

  3. postępowy podatek od dochodu i postępowy podatek od własności prywatnej (w punkcie 2. określonej), ocenionej indywidualnie przez właściciela;

  4. zniesienie podatków pośrednich od artykułów pierwszej potrzeby;

  5. obowiązującą wszystkich służbę obywatelską w wieku przez prawo ustanowionym;

  6. prawo do otrzymania pracy, przysługujące każdemu obywatelowi;

  7. opłacanie wszelkiej pracy według skali zabezpieczającej utrzymanie i potrzeby kulturalne pracującego;

  8. kontrola społeczna zapobiegająca wyzyskowi i normująca skalę zarobkową;

  9. prawo do utrzymania na koszt gminy lub państwa przysługujące kalekom, starcom i ludziom pracy pozbawionym;

  10. prawodawcze normowanie ilości godzin pracy w przemyśle i na roli, zależnie od rozwoju techniki i wzrostu produkcji, z uwzględnieniem warunków pracy;

  11. planowa terytorialna decentralizacja przemysłu;

  12. ściślejsze zespolenie gospodarcze i administracyjne wsi z miastem.

IV

Za podstawy wolności i praw obywatelskich SNN uważa:
  1. wolność sumienia, druku, zebrań, stowarzyszeń, strajków, nietykalność osobistą;

  2. swobodę i równouprawnienie wobec państwa wszystkich wyznań i odgraniczenie spraw kościelnych od spraw państwowych;

  3. bezpłatny wymiar sprawiedliwości;

  4. bezpłatną pomoc lekarską;

  5. bezpłatne powszechne nauczanie, oparte na systemie wychowawczym, który by zapewniał zdrowie fizyczne i moralne młodzieży, otaczał opieką indywidualne uzdolnienia ucznia i kształcił jego samodzielność;

  6. zniesienie więzień i kar hańbiących, wprowadzenie natomiast organizacji wychowawczych i poprawczych, utrzymujących się z własnej pracy;

  7. zabezpieczenie praw kulturalnych mniejszościom narodowym.


Powyższy program Stronnictwa Niezawisłości Narodowej przedrukowujemy za broszurą „Program Stronnictwa Niezawisłości Narodowej”, Lublin, listopad 1917, brak wydawcy. Poprawiono pisownię wedle obecnych reguł.

 
↑ Wróć na górę