Lewicowo.pl – Portal poświęcony polskiej lewicy demokratycznej, patriotycznej i niekomunistycznej

Tadeusz Reger

O walkę z alkoholizmem

[1925]

Wniosek posła Tadeusza Regera i ttow. ze Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów w sprawie wykonywania ustawy przeciwalkoholowej.

Otóż wymieniony na wstępie art. 12 wykonanie ustawy przeciwalkoholowej powierzył wprawdzie Ministrowi Zdrowia Publicznego, ale w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Ministrem Skarbu, gdy zaś w roku 1923 Ministerstwo Zdrowia Publicznego zostało zredukowane, a znaczna część jego czynności przeszła do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, głównym wykonawcą ustawy przeciwalkoholowej został Minister Spraw Wewnętrznych.

Stwierdzić należy, że ustawa przeciwalkoholowa jest wykonywana nie tyle opieszale, ile raczej albo nie jest wykonywana wcale, albo bywa wręcz wyraźnie naruszana.

Przewidziana w ustawie redukcja i likwidacja nadmiernej liczby miejsc wyszynku nie została do tej chwili na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nigdzie należycie przeprowadzona, w wielu okolicach nie tylko nie zamknięto ani jednego wyszynku, lecz przeciwnie – pozwala się wcale coraz to bardziej mnożącym się licznym „barom”, „pokojom do śniadań”, różnym „schroniskom” i „bufetom”, a nawet sklepom spożywczym i kolonialnym na sprzedaż trunków alkoholowych na szklanki i kieliszki, pozwalając im jednocześnie na przekraczanie ustawy o czasie pracy i o spoczynku niedzielnym.

Punkt f) art. 7 ustawy, nakazujący pewne ograniczenia w niedziele i dni świąteczne, stosowany jest w praktyce w ten sposób, że niemal we wszystkich restauracjach, barach, handelkach itp. zupełnie jawnie podaje się alkohol we flaszkach od wody sodowej albo w filiżankach od czarnej kawy. Policja wie o tym i toleruje te jawne nadużycia, zapytywana zaś, dlaczego w taki jaskrawy sposób zaniedbuje swoje obowiązki, tłumaczy się, że ma poufne zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych, który polecił tolerowanie sprzedaży napojów alkoholowych w czasie ustawą zakazanym.

Art. 3 ustawy przeciwalkoholowej zakazuje sprzedawanie napojów alkoholowych zawierających ponad 45% alkoholu. Wbrew temu Ministerstwo Skarbu już kilkakrotnie dopuściło spirytus wysokoprocentowy do zupełnie prawie wolnej sprzedaży.

W Ustawie o monopolu spirytusowym z dnia 31 lipca 1924 Dz. U. Nr. 72 z r. 1924 uchwalił Sejm, na wniosek, który wyszedł z kół poselskich, przeznaczyć jeden procent czystego dochodu monopolu spirytusowego do dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych na walkę z alkoholizmem, na szpitale i schroniska dla alkoholików.

Jak bardzo potrzebnym było takie postanowienie, widzimy z tego, że chociaż klęska pijaństwa szerzy się, zwłaszcza w miastach, zagłębiach węglowych i niektórych ośrodkach przemysłowych oraz większych garnizonach wojskowych, w sposób zastraszający, niszcząc zdrowie i dobrobyt ludności, to jednak na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie mamy dotychczas choćby jednego łóżka w ogólnych szpitalach, nie mamy ani jednego uzdrowiska dla alkoholików. Notorycznych alkoholików, pozbieranych na ulicy, gromadzi się „dla wyspania się” w areszcie policyjnym, chorych na delirium tremens zamyka się w domu obłąkanych lub odsyła się ich do „opieki domowej”, czego wynikiem bywa 80 do 100 wypadków rocznie „zabójstwa w stanie opilstwa lub szału opilczego”...

Humanitarna, a z punktu widzenia zdrowia narodu mądra, samozachowawcza inicjatywa poselska zawarta w wymienionej uchwale Sejmu została niemal zupełnie w niwecz obrócona rozporządzeniami Ministra Skarbu z dnia 22 stycznia 1925 r. (Dz. U. Nr. 14) i z dnia 10 marca 1925 roku (Dz. U. 31, poz. 216), ustalającymi normy, według których oblicza się ów czysty zysk z monopolu spirytusowego, z którego 1% ma być przeznaczony na walkę z alkoholizmem.

Wobec tego stawiamy następujący wniosek:

Wysoki Sejm raczy uchwalić:

Wzywa się Rząd,

b) aby bezzwłocznie cofnął bezprawnie wydane poufne rozporządzenia pozwalające na bezkarne przekraczanie zakazu sprzedawania alkoholu w pewnych miejscach i w pewnych godzinach;

c) aby przewidziany w ustawie o monopolu spirytusowym jeden procent od rzeczywistego, nieumniejszonego w ustawach nieuzasadnionymi potrąceniami fiskalnymi czystego dochodu przekazywał regularnie co miesiąc do rozporządzenia Generalnej Dyrekcji Służby Zdrowia w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych na cele walki z alkoholizmem.

Tadeusz Reger

Warszawa, dnia 4 czerwca 1925 r.

Warto przeczytać także:

• Władysława Weychert-Szymanowska: Precz z wódką [1928]
• „Kalendarz Robotniczy”: Walczmy z pijaństwem! [1923]
• Augustyn Wróblewski: Bojkot monopolów w Królestwie [1913]

Kategorie:
• PPS
• Problemy i rozwiązania socjalne
• Przemówienia
• Publicystyka
• Teksty