Deklaracja delegatów ustępujących z Dziewiątego Zjazdu Polskiej Partii Socjalistycznej
[1906]
Wobec przyjęcia przez IX Zjazd PPS rezolucji stawiającej poza Partią tak znaczną i poważną jej część, jak członków Organizacji Bojowej, towarzyszy, którzy czynami, poświęceniem i oddaniem sprawie Partii naszej zasługiwali na odmienne traktowanie;
Wobec wyraźnie wypowiedzianej ze strony całego szeregu członków Zjazdu chęci doprowadzenia Partii do rozłamu i usunięcia z niej nie tylko członków Organizacji Bojowej, ale i innych towarzyszy;
Wobec tego, że pretekstem dla takiego dobrowolnego rozrywania Partii i niszczenia solidarności tej części proletariatu polskiego, która do chwili dzisiejszej złączona była pod sztandarem PPS – służy nieraz zupełnie fałszywe przedstawianie poglądów zarówno niżej podpisanych, jak i wielu innych towarzyszy;
Niżej podpisani delegaci na IX Zjazd PPS stwierdzają, że zdaniem ich:
W walce o zniesienie wyzysku kapitalistycznego i zwycięstwo socjalizmu, prowadzonej przez proletariat kraju naszego, w solidarnej łączności z proletariatem wszystkich krajów, jedynym ustrojem politycznym, który odpowiada klasowym interesom ekonomicznym, politycznym, społecznym i kulturalno-narodowym klasy robotniczej, jest niepodległa republika demokratyczna polska;
Że zdobycie tego ustroju stanowi i nadal pierwszy punkt programu politycznego PPS;
Że w dzisiejszym okresie rewolucyjnym, dopóki stan sił proletariatu i warunki zewnętrzne nie pozwalają nam na zupełne zwycięstwo i osiągnięcie celu powyższego, walka rewolucyjna toczy się o obalenie caratu i zdobycie dla kraju jak najdalej idącego prawno-państwowego usamodzielnienia, jak to było niejednokrotnie przez przedstawicieli PPS na zjazdach i radach jednomyślnie, aczkolwiek w różnej formie, stwierdzone;
Że cel ten dopięty być może tylko na drodze walki rewolucyjnej;
Że taka walka winna być prowadzona w zupełnej solidarności z resztą proletariatu państwa;
Że ta solidarność nie tylko nie wyklucza własnych haseł politycznych proletariatu naszego, ale walka może być prowadzona skutecznie tylko wtedy, gdy hasła partii będą w zgodzie z wszystkimi potrzebami klasy robotniczej;
Że ostatecznym wyrazem tej walki musi być zbrojne powstanie proletariatu kraju naszego przeciwko rządowi carskiemu, powstanie dokonane w chwili, gdy pod naciskiem ruchu rewolucyjnego w całym państwie oraz rozkładu wewnętrznego carat nie będzie w stanie obronić się przed atakiem rewolucji;
Że do takiego zbrojnego powstania proletariatu dojść nie można bez poprzedniego długiego okresu wyszkolenia proletariatu w walce, jego ubojowienia i zaprawienia do walki;
Że i wszystkie etapy, przez które przechodzi ruch rewolucyjny, wymagają ciągłej bojowej gotowości proletariatu;
Że akcja taka musi być prowadzona planowo, a wyrazem tej planowości nie może być co innego, jak organizacja bojowa, obejmująca jak najszersze masy.
Niżej podpisani protestują jak najenergiczniej przeciwko wszelkim próbom sprowadzenia Partii z tej drogi rewolucyjnej, którą ona szła dotąd i która wynika logicznie z jej programu,
Protestują przeciwko rozbijaniu Partii w chwili tak ciężkiej jak dzisiejsza,
Stwierdzają, że znaczna część delegatów pozostałych na Zjeździe, co do poglądów swoich prawie nic już nie ma wspólnego z programem PPS, w żadnym wypadku jej prawdziwych dążności nie reprezentuje, a w ciągu ostatniego, dwuletniego okresu istnienia Partii stale i systematycznie sprzeciwiała się propagowaniu tych dążności wśród proletariatu oraz świadomie zaniedbywała szerzenia w prasie i agitacji naszych podstawowych postulatów politycznych.
Niżej podpisani wyrażają przeświadczenie, że ogół proletariatu kraju naszego te ich poglądy podzieli, uważają Zjazd za frakcyjne zebranie części towarzyszy i apelują do opinii wszystkich zorganizowanych towarzyszy.
Delegat Wydziału Technicznego
Gość na Zjeździe z Wydziału Technicznego
Delegat Komitetu Zagranicznego
Delegat Okręgu Zagłębia
Delegat Okręgu Kielce
3 Delegaci Okręgu Częstochowa
Delegat Okręgu Warszawa Podmiejska
Delegat Okręgu Płock
Delegat Okręgu Łowicz
Delegat Okręgu Kijowa
22 listopada 1906
Powyższy tekst dał początek uformowaniu PPS – Frakcja Rewolucyjna wskutek rozłamu powstałego w łonie PPS na tle stosunku do postulatu niepodległości Polski oraz metod walki politycznej. Deklaracja ta pierwotnie została opublikowana w broszurze „W sprawie Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej”, 1906. Wydawnictwo Wydziału Bojowego PPS [Kraków]. Przedrukowujemy go za: Józef Piłsudski – „Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych”, tom II, Instytut Józefa Piłsudskiego, Warszawa 1937.