Zygmunt Zaremba
Cele Narodu Polskiego
[8 sierpnia 1944]
W przededniu wybuchu powstania w Warszawie Naczelne Kierownictwo Polski Podziemnej w osobach przewodniczącego Rady Jedności Narodowej, Delegata Rządu na Kraj i Komendanta Armii Krajowej opublikowało odezwę do Narodu polskiego, w której sformułowane zostały cele Narodu polskiego, przyświecające mu w walce i pracy. Ta odezwa z dnia 26 lipca r.b. stała się manifestem całej naszej akcji powstańczej. Winniśmy mieć nieustannie przed oczyma prawdy w tym manifeście zawarte.
Przede wszystkim Naród polski stoi niezmiennie na stanowisku, iż Państwo Polskie na czele z Prezydentem, Rządem i organami państwowymi, za granicą i w kraju istnieje bez przerwy w sposób legalny i uznany przez Sojuszników. Nikt nie ma prawa podważać tego faktu. Ktokolwiek to czyni, czyniąc tak, występuje wrogo wobec Polski.Drugą prawdą podstawową jest, iż Naród polski chce się rządzić według własnych zasad i praw. Naród polski nie dopuści, by ktokolwiek narzucał mu formy ustrojowe albo też ludzi mających spełniać kierownicze stanowiska w Państwie. Żadne samozwańcze Komitety, chociażby przybierały najbardziej szumne nazwy „Komitetów Wyzwolenia” czy „Rad Narodowych”, nie mogą być uznawane. Jak słusznie mówi manifest lipcowy: „Na ziemi polskiej tylko władze polskie są gospodarzami... W miarę oswabadzania poszczególnych terenów Rzeczypospolitej Polskiej ujawnia się administracja polska i obejmuje władzę w imieniu Rzeczypospolitej” [Zaremba, pisząc o „manifeście lipcowym” i cytując go, ma na myśli omawianą w niniejszym tekście odezwę „Do Narodu Polskiego” z 26 lipca 1944, nie zaś „Manifest lipcowy” komunistycznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego – przyp. redakcji Lewicowo.pl]. Tylko tej administracji Naród winien jest posłuch i poparcie.
Manifest lipcowy formułuje też zasadnicze zręby przyszłego ustroju Rzeczypospolitej: nowa demokratyczna konstytucja zapewni sprawne rządy zgodne z wolą ludu; demokratyczne ordynacje wyborcze dadzą wierne odzwierciedlenie opinii społeczeństwa; przebudowa ustroju rolnego i przemysłowego da podstawy dobrobytu dla mas pracujących w mieście i na wsi; uspołecznienie kluczowych gałęzi przemysłu i współudział pracowników w kierownictwie i kontroli produkcji przemysłowej uczyni ludzi pracy współgospodarzami Polski. Praca i dostateczne warunki bytu zostaną zagwarantowane, dochód społeczny będzie podlegał sprawiedliwemu podziałowi, a oświata i kultura upowszechnią się na najszersze masy.
Taka jest treść i tendencja Narodu Polskiego, powstającego przez walkę do życia i pełnej odbudowy Państwa. Będzie ono Republiką Demokratyczną i Społeczną. Państwem silnym i zabezpieczonym przed zakusami imperialistycznymi. Państwem rzeczywiście niepodległym, a w życiu wewnętrznym opartym na idei sprawiedliwości społecznej.
Zygmunt Zaremba
Powyższy tekst pierwotnie ukazał się w PPS-owskim dzienniku „Robotnik” w czasie powstania warszawskiego, nr 15, 8 sierpnia 1944 r. Przedruk za: Zygmunt Zaremba – „»Żeby chociaż świat wiedział«. Obrona Warszawy 1939. Powstanie sierpniowe 1944”, Bellona, Warszawa 2010.
Warto przeczytać także:
- Zygmunt Zaremba: Do ludności Warszawy! [w pierwszą rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego] [1945]
- Zygmunt Zaremba: Warszawa w ogniu powstania [1946]
- Stanisław Sobolewski: Milicja PPS na barykadach Starówki