Antoni Szczerkowski
Święto robotnicze 1 maja
[1928]
Zbliża się dzień międzynarodowego święta robotniczego, które świat robotniczy obchodzi corocznie z wielką uroczystością. Święto to, mające tak wielkie znaczenie dla wyzwolenia ludzkości, nie jest należycie zrozumiane wśród gnębionych i wyzyskiwanych, gdzie nie dotarło światło prawdy i uświadomienia klasowego. Aby uświadomić sobie znaczenie święta robotniczego, musimy spojrzeć w przeszłość i na rozwój historii ruchu robotniczego.
Pojęcie „święta” łączyło się zawsze z obchodem kościelno-religijnym, było ono zawsze upamiętnieniem rocznicy wspomnień czegoś przeżytego. Święto robotnicze 1 Maja ma zupełnie inne znaczenie i inny cel, mianowicie zespolenia duchowego, ideowego klasy pracującej do walki o wyzwolenie proletariatu całej ludzkości.
W r. 1889 w setną rocznicę wybuchu Wielkiej Rewolucji Francuskiej, zebrał się w Paryżu Międzynarodowy Kongres socjalistyczny, który uchwalił wezwać proletariat całego świata do urządzenia 1 Maja manifestacji pod hasłem zbratania ludów, ochrony pracy i rozszerzenia praw politycznych mas pracujących.
Burżuazja wszystkich krajów, pomna walk w czasie Komuny Paryskiej, przeraziła się, że święto majowe będzie hasłem do nowej rewolucji. Rozpoczęto z tego powodu od Paryża do Petersburga „przygotowania wojenne”, by stłumić „bunt” z bronią w ręku. Proletariat w ówczesnych warunkach nie miał zamiaru wzniecać rewolucji, lecz za pomocą manifestacji domagać się praw i wolności, budzić do życia obojętnych i czynić przegląd swych sił. A były to żądania, które dzisiaj w całej prawie Europie przeważnie zostały spełnione: najważniejsze z nich to 8-godzinny dzień pracy. Wówczas uważano żądanie to za mrzonkę.
Od tego czasu w dziejach ruchu robotniczego wiele zaszło zmian społecznych, politycznych i dużo upłynęło czasu, a mimo to obchód majowy nie stracił swej wartości, lecz przeciwnie święto robotnicze 1 Maja, zależnie od warunków jest wypełnione treścią najważniejszych i najżywotniejszych postulatów świata pracy i jest obchodzone powszechnie w całym świecie z wielką uroczystością. Na czoło tego obchodu wysuwają się najważniejsze zagadnienia i postulaty święta pracy. Walka o przebudowę dzisiejszego ustroju kapitalistycznego wyzysku i ucisku na nowy ustrój społeczno-socjalistyczny. W nowym ustroju musi zniknąć wyzysk i ucisk człowieka nad człowiekiem, nie mogą miliony proletariuszy z głodu konać, a kapitaliści z ciężkiej pracy robotników zdobywać nowe milionowe fortuny i żyć w rozkoszy kosztem mas pracujących. Musi nastąpić prawdziwa wolność i dostęp wszystkich do korzystania z dóbr, cywilizacji i kultury.
Musimy walczyć, aby wszyscy mogli korzystać ze skarbów przyrody, powietrza i słońca, aby życie ludzkie nie było męczarnią, lecz było pełne dobrobytu, szczęścia i radości i osiągnęło najwyższy poziom kultury.
Klasowe związki zawodowe są częścią składową ogólnego międzynarodowego ruchu robotniczego i celem ich jest również, obok innych żądań, walka o nowy ustrój społeczny oraz nieustanna walka o polepszenie bytu klasy pracującej.
Wszyscy świadomi zdają sobie sprawę, że wojna jest bodajże największym nieszczęściem dla klasy pracującej, a mimo to pewne państwa ciągle się zbroją i szykują do wojny. Tegoroczny obchód majowy musi być wielką demonstracją międzynarodową klasy robotniczej przeciwko polityce szowinistycznej i nacjonalizmowi, które zagrażają pokojowi powszechnemu. W dniu tym proletariat całego świata winien wznosić okrzyki „Precz z wojną! Żądamy pokoju i polityki szczerze pokojowej!”.
Żyjemy w okresie wzrostu ideologii i tendencji faszystowskich. I u nas w Polsce zagraża coraz bardziej niebezpieczeństwo demokracji i ustrojowi republikańskiemu, toteż dzień 1 Maja musi być wielką manifestacją na rzecz obrony demokracji i parlamentaryzmu. Musimy głośno powiedzieć burżuazji, że w obronie demokracji przeciwko faszyzmowi walczyć będziemy z całą bezwzględnością.
Równocześnie winniśmy się domagać od Rządu przestrzegania bezwzględnie prawa koalicji i amnestii dla więźniów politycznych. W dniu 1 Maja musimy protestować przeciwko łamaniu ustaw socjalnych: o 8-godzinnym dniu pracy, angielskiej soboty, o pracy nocnej kobiet i młodocianych i o urlopach. Klasa robotnicza długoletnią walką wywalczyła wspomniane zdobycze socjalne i musi wszystko uczynić, aby zdobycze te obronić. Dzień 1 Maja musi być dniem walki w obronie ustaw socjalnych o rozszerzenie ich i zdobycie nowych ubezpieczeń, jak na starość i od inwalidztwa.
Musimy domagać się kontroli nad produkcją i wprowadzenia we wszystkich fabrykach delegatów fabrycznych i zagwarantowania im, iż nie będą karani i wydalani za spełnianie swych obowiązków.
Ponadto będziemy domagali się od Rządu energicznej i bezwzględnej walki z drożyzną, której skutki najdotkliwiej odbijają się na egzystencji mas robotniczych.
Obchód tegoroczny majowy dla włókniarzy ma specjalne znaczenie, bo znajdujemy się w okresie nieustannej walki w obronie zdobyczy socjalnych, które są łamane przez kapitalistów w sposób haniebny i nowej walki cennikowej o podwyższenie głodowych płac włókniarzy. Dzień 1 Maja musi być wielkim protestem przeciwko wyzyskowi, uciskowi kapitału i bodźcem do nowej walki o wyższe płace i lepsze warunki pracy.
Robotnicze święto jest zarazem wielką międzynarodową manifestacją „Braterstwa Ludów” i międzynarodowej solidarności proletariatu. W dniu tym musimy protestować przeciwko uciskowi mniejszości narodowych i domagać się, aby wszyscy obywatele Rzeczypospolitej Polskiej byli równo traktowani i mieli zagwarantowane prawa językowe i kulturalne. Musimy zwalczać nacjonalizm i szowinizm.
Związek nasz włókienniczy w imię zasad międzynarodowej solidarności proletariatu położył pierwszą podwalinę wspólnej walki robotników bez różnicy narodowości. Związek ten w swoich szeregach mieści robotników niemieckich i żydowskich, uwzględniający potrzeby językowe i kulturalne tychże robotników, jako związek centralny, czyniący zadość potrzebom wszystkich robotników.
W myśl powyższych haseł wzywamy wszystkich włókniarzy do obchodu święta 1 Maja. Niech dzień ten będzie wielką manifestacją na rzecz wyzwolenia klasy robotniczej Pokażcie całej reakcji i rekinom kapitalistycznym, że ucisk, głód i nędza hartują wasze dusze do nowych walk i zwycięstw klasy robotniczej!
Niech w dniu 1 Maja wszyscy robotnicy porzucą warsztaty pracy. Niech wezmą masowy udział w manifestacyjnych pochodach pod czerwonymi sztandarami bratnich partii socjalistycznych.
Niech dzień 1 Maja będzie potężną manifestacją klasy robotniczej stwierdzającą, że ruch socjalistyczny rozwija się i potężnieje i że zbliża się zwycięstwo socjalizmu.
Antoni Szczerkowski
Powyższy tekst Antoniego Szczerkowskiego pierwotnie ukazał się w piśmie „Włókniarz – miesięczny organ Związku Zawodowego Robotników i Robotnic Przemysłu Włókienniczego w Polsce” nr 4/1928. Od tamtej pory nie był wznawiany, poprawiono pisownię wedle obecnych reguł.