Ludwik Królikowski
Socjalizm
[ok. 1850]
„Czyż mogą nas skompromitować Prawda i Sprawiedliwość? Czemuż więc tak się ich obawiacie i tak lękacie?”
Co to jest Socjalizm?Jest to czynne Chrześcijaństwo, które stara się przede wszystkim urzeczywistnić na ziemi Królestwo Boże i jego Sprawiedliwość.
Jest to świadomość tego, co najprawdziwsze, najsłuszniejsze, najpiękniejsze, najmoralniejsze, najbardziej religijne, najbardziej patriotyczne i najbardziej humanitarne.
Jest to dążenie do takiego ładu społecznego, w którym własność, przemysł, a także wszystkie elementy Przyrody nie są już tylko pożywką dla przywileju i występku, ale przynoszą korzyść wszystkim na miarę ich potrzeb.
Jest to wiedza, jak uczynić szczęśliwymi wszystkich ludzi, nie żądając od nikogo nic ponad to, co dać może i co swobodnie chce dać sam z własnej ochoty.
Jest to teoria najbardziej naturalnej organizacji społecznej, organizacji najbardziej racjonalnej, najbardziej godnej szacunku, najbardziej upragnionej i najtrwalszej, w łonie której nie jest możliwa żadna rewolucja, żadna uzurpacja, żaden ucisk, żadna dominacja człowieka nad człowiekiem, żaden wyzysk człowieka przez człowieka.
Jest to swobodne zespolenie wszystkich mieszkańców: każdej Gminy, każdego Powiatu, każdego Okręgu, Departamentu, Działu, Narodu, Partii i Świata całego, w jedną szczęśliwą Rodzinę, która nie zna ani biednych, ani złoczyńców, ani żandarmów, ani prokuratorów, ani nawet innego rządu niż rząd własnego sumienia każdego człowieka, kierowanego braterską miłością i wzajemnym szacunkiem.
Jest to Filozofia najbardziej pozytywna i najbardziej praktyczna, zastosowana do życia i do stosunków społecznych.
Jest to Polityka najbardziej wzniosła, która nie uznaje ani kłamstwa, ani przymusu, która zna tylko Prawdę i Sprawiedliwość i która gwarantuje każdemu jego godność Dziecięcia Bożego i jego suwerenność, na zawsze uwalniając go od nędzy, ujarzmienia i wszelkiego wyzysku.
Jest to Religia najczystsza i najbardziej boska, uznająca wszystkich ludzi za Dzieci Boże, którym przeznaczone jest żyć w jednej rodzinie, starająca się o ich zachowanie, doskonalenie i szczęście doczesne i wieczne.
Jest to wreszcie Republikanizm najdoskonalszy, który nie uznaje innych praw jak prawa Natury, ani innej konstytucji jak losy Ludzkości i który umie w sposób najbardziej ogólny i najpełniejszy urzeczywistnić świętą dewizę: Wolność – Równość – Braterstwo.
Socjalizm nie jest niczym więcej, ale też nie może być niczym mniej.
Socjalizm musi być tym wszystkim jednocześnie albo, jeżeli możemy posłużyć się wyrażeniem złośliwych krytyków, będzie tylko obietnicą kłamców.
Ludwik Królikowski
Powyższy tekst Ludwika Królikowskiego jest jednym z cyklu artykułów „Système de Fraternite” (System Braterstwa), opublikowanego na łamach pisma „Le Populaire” w latach 1849-51. Przedrukowujemy go za książką Ludwik Królikowski – „Wizje społecznego świata. Pisma wybrane”, Książka i Wiedza, Warszawa 1980.