Porozumienie niezależnych partii socjalistycznych zony sowieckiej
[1948]
Wspólny los socjalistycznych partii krajów zony sowieckiej doprowadził do zbliżenia się i porozumienia przedstawicieli niezależnych partii socjalistycznych. Poza Czechosłowacją i Finlandią, gdzie dotychczas ruch socjalistyczny zachował ograniczoną zresztą bardzo samodzielność, we wszystkich innych krajach niezależny ruch socjalistyczny bądź został zlikwidowany przemocą i pozostały na widowni tylko partie koncesjonowane przez komunistów, bądź też, jak ostatnio w Rumunii, a przedtem w Jugosławii, komuniści zlikwidowali nawet nazwę ruchu socjalistycznego. W tych warunkach prawdziwa myśl socjalistyczna musiała zejść do podziemi, a jej reprezentanci musieli się znaleźć poza granicami swych krajów, aby kontynuować walkę o wolność i prawo do życia socjalizmu. Stąd zagranicą powstał szereg ośrodków socjalistycznych, reprezentujących niezależną myśl i niezależny ruch socjalistyczny poszczególnych krajów, które znalazły się w wyniku imperialistycznych kompromisów Teheranu i Jałty w sferze wpływów sowieckich.
Wielkie partie socjalistyczne Zachodu, kontynuując politykę niedrażnienia Rosji Sowieckiej, nie dopuściły tych przedstawicielstw niezależnego ruchu socjalistycznego środkowej i południowej Europy do udziału w międzynarodowych Konferencjach Socjalistycznych i w Komitecie, przygotowującym i zwołującym te konferencje. Jest to drugi rys wspólnej sytuacji niezależnych ruchów socjalistycznych w tym pasie, podlegającym systematycznemu niszczeniu demokracji i socjalizmu.
W ciągu stycznia odbył się szereg spotkań i konferencji przebywających na emigracji przedstawicieli partii socjalistycznych Jugosławii, Polski, Rumunii i Węgier. W wyniku tego postanowiono powołać do życia stałą organizację, wiążącą niezależne socjalistyczne partie krajów zony sowieckiej. Celem tej organizacji jest wspólne reprezentowanie dążeń mas pracujących wymienionych krajów wobec opinii świata, a w szczególności wobec innych partii socjalistycznych i Międzynarodówki Socjalistycznej. Jako założyciele tej organizacji wystąpiły: Węgierska Partia Socjalno-Demokratyczna, Polska Partia Socjalistyczna, Niezależna Socjalno-Demokratyczna Partia Rumunii i Jugosłowiańska Partia Socjalistyczna.
Odzyskanie pełnej niepodległości swych krajów i wyzwolenie ich spod presji sowieckiej, a także walka o zrealizowanie prawdziwej demokracji i przekształcenie reform społecznych będących w toku w myśl interesów robotników i chłopów – zadania te stanowią platformę łączącą uczestników tego Porozumienia.
Na posiedzeniu w dniu 1 lutego br. przedstawiciele wymienionych partii wystąpili z protestem publicznym w sprawie represji stosowanych wobec ruchu socjalistycznego i działaczy demokratycznych w krajach zony sowieckiej.
Protest
My niżej podpisani przedstawiciele niezależnych partii socjalistycznych Węgier, Polski, Rumunii i Jugosławii protestujemy wobec całej opinii świata przeciwko terrorowi politycznemu, praktykowanemu w naszych krajach od czasu ich „wyzwolenia” przez ZSRR.Działacze socjalistyczni i zawodowi, którzy odmawiają ugięcia się przed dyktaturą, są masowo osadzani w więzieniach i skazywani za to tylko, że pozostali wierni ideałom demokracji i socjalizmu. Oskarża się ich oszczerczo o szpiegostwo. Sama przeszłość tych bojowników niepodległości czyni oskarżenie to bezsensownym. Oskarża się ich o zdradę, a zdradą tą ma być utrzymywanie stosunków z towarzyszami socjalistami z Zachodu. Oskarża się ich o „prowokowanie niezdrowych fermentów”, a oznaczać to ma zachowanie stosunków z masami chłopskimi i robotniczymi, które zostały im wierne.
Ostatnie niezależne partie socjalistyczne, które jak w Bułgarii i Rumunii istnieją jeszcze legalnie, znajdują się w przededniu rozwiązania. Umowy międzynarodowe, podpisane przez wielkie mocarstwa i gwarantujące wolności polityczne, są bezkarnie gwałcone przez dyktatorskie rządy naszych krajów, posłuszne rozkazom ZSRR.
Zwracamy się z tym protestem do Międzynarodówki Socjalistycznej i do opinii całego świata, domagając się pomocy w naszej walce o niepodległość, wolność i demokrację.
Karol Peyer, Przewodniczący Węgierskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Zygmunt Zaremba, Przewodniczący Delegacji Zagranicznej Polskiej Partii Socjalistycznej Jancu Zissu, Delegat Niezależnej Partii Socjalno-Demokratycznej Rumunii Zivko Topalovic, Przewodniczący Delegacji Zagranicznej Jugosłowiańskiej Partii Socjalistycznej
Powyższy tekst przedrukowujemy za wydawanym w Paryżu emigracyjnym socjalistycznym pismem „Światło”, zeszyt 3-4, kwiecień 1948. Od tamtej pory prawdopodobnie nie był wznawiany, ze zbiorów Remigiusza Okraski, poprawiono pisownię wedle obecnych reguł.
Warto przeczytać także: