PPS (WRN)
Odezwa
[23 czerwca 1945 r.]
DO WSZYSTKICH CZŁONKÓW PPS
Szanowni Towarzysze!
Na skutek polityki zwolenników orientacji rosyjskiej, którzy rozbili jedność Narodu w tej wojnie, Związek Sowiecki stał się obecnie panem położenia na ziemiach polskich, pociąga do odpowiedzialności i skazuje przywódców ruchu podziemnego Polski za to, że śmieli wystąpić w obronie naszego prawa do samostanowienia i samodzielnego życia i przeciwko nadużyciom okupacji rosyjskiej, organy NKWD aresztują i deportują Polaków, a obecnie Rosja wymusza na sprzymierzeńcach anglosaskich złamanie legalnej podstawy Państwa Polskiego, wyrażającej się w niezależnych organach Rządu, Prezydenta i wojska na emigracji.Ból serdeczny przenika nas wszystkich i słuszna gorycz zalewa serca, iż za naszą pracę i walkę, poświęcenie i ofiary, jakie daliśmy z siebie w ciągu tych strasznych lat wojny i okupacji, stajemy się sferą wpływów Rosji, a rząd, który odtąd za uznaniem sprzymierzeńców zachodnich ma sprawować władzę nad nami, został stworzony pod naciskiem Rosji i w składzie, który nie daje gwarancji, by skutecznie dążył do odbudowy suwerenności naszej Rzeczypospolitej, gdyż w jego składzie nie ma rzeczywistych przedstawicieli Polski Walczącej.
Nie ma wolności obywatela, nie ma wolności robotnika i chłopa, nie ma otwartej drogi do sprawiedliwości społecznej i socjalizmu bez rzeczywistej niepodległości i demokracji. Rozumiemy to dobrze i tym bardziej odczuwamy wyniki konferencji moskiewskiej, że stały się one faktem dzięki wyraźnemu załamaniu linii Polski Walczącej przez przywódców Stronnictwa Ludowego. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej jest wyrazem spółki ludowców z lubelskim PWKN-em. Tych samych ludowców, z którymi pragnęliśmy stworzyć front robotniczo-chłopski dla urzeczywistnienia ideału Polski Ludowej, Społecznej i Demokratycznej. Wybrali oni drugą spółkę z PKWN: za ten wybór biorą na siebie odpowiedzialność wobec Ludu Polskiego.
Wytworzyła się nowa sytuacja polityczna. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej ma wejść w urzędowanie, a sojusznicy zachodni mają cofnąć swe uznanie legalnego rządu Rzeczypospolitej, czyli faktyczną władzą będzie całkowicie rozporządzał ów rząd powołany na moskiewskich naradach. W tej sytuacji niezależny polski ruch socjalistyczny, który reprezentujemy, będzie musiał znaleźć nowe drogi swego działania. Zdecyduje o tym powołane ciało kierownicze, idące po linii, której trzymali się od początku okupacji rosyjskiej, ku stworzeniu warunków dla legalizacji naszego ruchu. Dziś już jednak musi być jasnym dla każdego towarzysza i każdej towarzyszki, związanych węzłami ofiarnej pracy i walki w ciągu ostatnich 6 lat, że PPS wejdzie na obraną drogę nie w rozsypce, ale jak przystało naczelnej organizacji polskiego ruchu robotników, chłopów i pracowników umysłowych. Karnie więc zewrzyjmy szeregi! Jeden za wszystkich – wszyscy za jednego.
Możemy być dumni z całej naszej pracy. Nie ma skazy na naszych sztandarach. Przewidzieliśmy lepiej niż inni, niebezpieczeństwo, które Polsce grozi. Ostrzegaliśmy pierwsi i najbardziej wytrwale przed rozbiciem Narodu na orientacje. Nie gięliśmy przed nikim karku i giąć nie będziemy!
Z dumą patrzyliśmy, jak nasz Sekretarz Generalny tow. Kazimierz Pużak nie dał się zastraszyć i złamać na procesie moskiewskim i zachował pełnię godności polskiego socjalisty. Tę godność zachowamy wszyscy i wywalczymy sobie pole do szerszej działalności stawiając znów PPS na czele ruchu mas pracujących Polski.
Do tego niezbędnym jest:
Nie przedsiębrać żadnych kroków na własną rękę i wyczekiwać uchwał niezawodnych ciał PPS, uchwał, które zapadną natychmiast po dokładnym zorientowaniu się w przebiegu moskiewskich narad i planów, jakie tam zostaną uchwalone.
Podkreślać zawsze, że dzięki walce Polski Podziemnej utrzymaliśmy swoje istnienie wśród narodów świata i że dzięki odporowi danemu politykom lubelskim zarysowuje się dziś możliwość zmienienia sytuacji lubelskiej dyktatury.
Uświadamiać, że walka polityczna o pełną niepodległość i o prawdziwą demokrację trwa nadal i że trzeba utrzymać niezależne organizacje demokratyczne, a w pierwszym rzędzie niezależny ruch robotniczy, chłopski i pracowniczy.
Stwierdzać, że Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej będziemy oceniać, mimo obraźliwych dla Polski Podziemnej tekstów uchwał moskiewskich, tylko według jego poczynań, domagając się od niego zdecydowanej polityki, zmierzającej do oswobodzenia kraju od krępującej go okupacji i wprowadzającej swobody obywatelskie, w pierwszym zaś rzędzie swobodę stowarzyszeń i prasy, zagwarantowaną uchwałami krymskimi.
Utrzymywać dotychczasowe węzły łączności i starać się o ich wzmocnienie. Wyrażając pewność, że tak jak zawsze i w tym zwrotnym momencie wszyscy Towarzysze i Towarzyszki staną na wysokości zadania. Przesyłamy socjalistyczne pozdrowienia
Wolność – Równość – Niepodległość
PEŁNOMOCNIK CKW PPS
Warszawa, dnia 23 czerwca 1945 roku
Powyższy tekst to treść ulotki, która zachowała się w archiwum PRL-owskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Po latach zamieszczono ją w aneksie do książki: Zbigniew Zenon Kaleniecki – „Konspiracja WRN-owska w Polsce Ludowej (1944-1948)”, Wyższa Szkoła Oficerska MSW im. F. Dzierżyńskiego, Warszawa 1986. Przedruk za tym ostatnim źródłem, poprawiając drobne błędy gramatyczne i interpunkcyjne wedle obecnych reguł. Na potrzeby Lewicowo.pl tekst przygotował Piotr Grudka.